Ogrody sensoryczne to specjalnie zaprojektowane przestrzenie, które angażują wszystkie pięć zmysłów: wzrok, słuch, dotyk, węch i smak. Nie są one przeznaczone wyłącznie dla osób z niepełnosprawnościami, ale również dla dzieci, młodzieży i dorosłych, pragnących głębszego kontaktu z naturą i relaksu. Ogrody te oferują unikalne doznania sensoryczne i umożliwiają interakcję z różnorodnymi elementami. Kluczem do stworzenia takiego ogrodu jest odpowiedni dobór i rozmieszczenie roślin, elementów wodnych oraz małej architektury. Ogrody sensoryczne, takie jak te w Muszynie, słyną z walorów terapeutycznych i relaksacyjnych. Projektując taki ogród, warto podzielić go na strefy tematyczne, odpowiadające poszczególnym zmysłom. W strefie wzroku, kontrastowe kompozycje roślin, różnorodne formy i kolory roślin ozdobnych przyciągają wzrok i stymulują wyobraźnię. Dodatkowo, mały domek drewniany może pełnić funkcję schronienia i miejsca odpoczynku. Strefa słuchu powinna zawierać elementy generujące naturalne dźwięki, takie jak szum wody z fontanny czy śpiew ptaków. Dzwonki wietrzne lub ścieżki wysypane żwirem dodatkowo wzbogacą doznania słuchowe. W strefie dotyku, rośliny o zróżnicowanych fakturach liści i pędów, a także elementy wodne dostępne do dotyku, pozwalają na doświadczanie różnych wrażeń dotykowych. Strefa węchu powinna obfitować w zioła i kwiaty o intensywnych zapachach, takie jak lawenda czy mięta. W strefie smaku, łatwo dostępne zioła i owoce, np. maliny, borówki czy jabłka, umożliwiają degustację i poznawanie smaków natury.

Grafika ilustracyjna

Projektowanie stref

Strefa wzrokowa w ogrodzie sensorycznym powinna skupiać się na różnorodności barw, kształtów i faktur roślin. Ważne są kontrasty, zarówno kolorystyczne, jak i dotyczące form liści czy kwiatów. Jasne kwiaty na tle ciemnych liści, wysokie trawy w połączeniu z niskimi krzewinkami, to tylko niektóre z przykładów. Dodatkowo, można wykorzystać elementy odbijające światło, takie jak lustra ogrodowe czy metalowe rzeźby.

W strefie słuchowej kluczowe są naturalne dźwięki. Szum wody z fontanny, strumyka czy kaskady, śpiew ptaków zwabionych do ogrodu odpowiednimi roślinami, szelest liści na wietrze – to wszystko tworzy kojącą i relaksującą atmosferę. Dodatkowo, można zastosować dzwonki wietrzne, bambusowe instrumenty czy ścieżki wysypane żwirem, które wydają delikatny dźwięk podczas chodzenia.

Strefa dotyku powinna oferować różnorodne faktury i temperatury. Rośliny o miękkich, puszystych liściach, szorstka kora drzew, gładkie kamienie, chłodna woda w mini stawie, to tylko kilka przykładów. Ważne, aby elementy te były bezpieczne w dotyku i nie stanowiły zagrożenia dla użytkowników ogrodu.

W strefie węchowej królują rośliny o intensywnych zapachach. Lawenda, mięta, rozmaryn, jaśmin, róże, to tylko niektóre z propozycji. Warto dobierać rośliny tak, aby ich zapachy uzupełniały się i tworzyły harmonijną całość. Można również umieścić w tej strefie pojemniki z suszonymi ziołami, których aromat uwalnia się po potarciu.

Strefa smakowa to miejsce, gdzie można skosztować owoców i ziół. Maliny, borówki, truskawki, jabłka, poziomki, a także zioła takie jak mięta, melisa czy bazylia, to tylko niektóre z możliwości. Ważne, aby rośliny te były uprawiane w sposób ekologiczny, bez użycia sztucznych nawozów i pestycydów.

Dostępność i funkcjonalność ogrodu sensorycznego

Ogród sensoryczny powinien być dostępny dla wszystkich, niezależnie od wieku i sprawności fizycznej. Ścieżki powinny być utwardzone i dostosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Tablice informacyjne i opisy roślin powinny być również dostępne w języku Braille’a. Ważne jest zapewnienie odpowiedniego oświetlenia, aby ogród był bezpieczny również po zmroku.

Terapeutyczne walory ogrodu sensorycznego

Ogrody sensoryczne mają udowodnione walory terapeutyczne. Pomagają w terapii sensorycznej, poprawiają koordynację ruchową, stymulują percepcję otoczenia i redukują stres. Kontakt z naturą i możliwość doświadczania różnorodnych bodźców sensorycznych wpływa korzystnie na samopoczucie i pomaga w relaksacji.

Różnorodność rozwiązań i inspiracje

Projektując ogród sensoryczny, można wykorzystać różnorodne materiały i elementy dekoracyjne. Piasek, drewno, woda, kamienie, metalowe rzeźby, fontanny, girlandy świetlne – to tylko niektóre z propozycji. Warto inspirować się istniejącymi ogrodami sensorycznymi, takimi jak te w Muszynie, ale ważne jest, aby stworzyć przestrzeń unikalną i dopasowaną do indywidualnych potrzeb użytkowników. Ogród sensoryczny to miejsce, które powinno być nie tylko piękne, ale również funkcjonalne i terapeutyczne.

– Materiał zewnętrzny

Opublikował: Bart.