Samorządowcy z województwa podlaskiego chcą wspierać walkę z depresją – 11 włodarzy podpisało deklarację na konferencji w Białymstoku.
Województwo podlaskie dołącza do ogólnopolskiej kampanii wspierania działań przeciwdziałających depresji, zainicjowanej w 2022 roku przez Komisję Europejską i Alians Przeciw Depresji. W piątek 23 maja, samorządowcy z regionu podpisali deklarację, w której wyrazili chęć upowszechnia w społecznościach lokalnych wiedzy o rozpoznawaniu i leczeniu choroby, z którą tylko w Polsce – według różnych szacunków – może zmagać się od 1,2 mln do nawet 4 mln ludzi. Znaczna część z nich nie otrzymuje żadnego wsparcia.
Deklaracja została podpisana w trakcie konferencji „Podlaskie przeciw depresji” zorganizowanej 23 maja br. w Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnym Archidiecezji Białostockiej przez Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce i Biuro Parlamentu Europejskiego w Polsce. Współorganizatorem wydarzenia był Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, a Partnerem Alians Przeciw Depresji. Konferencja odbyła się pod patronatem Polskiej Prezydencji w Radzie UE. To już piąta tego typu inicjatywa w naszym kraju. Po Warszawie, Śląsku i Zagłębiu, Pomorzu Zachodnim oraz Podkarpaciu przyszedł czas na województwo podlaskie.
– Jesteśmy w szczególnym miejscu. Jesteśmy przy granicy, gdzie trwa wojna w Ukrainie. Boimy się tej wojny. Bez wątpienia ma to przełożenie na nasze życie i na życie naszych dzieci – powiedziała Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Wiesława Burnos, otwierając konferencję.
Białostockie wydarzenie poświęcone było przede wszystkim problemowi depresji wśród dzieci i młodzieży. Z danych organizacji pozarządowych wynika, że każdego dnia co najmniej sześcioro nieletnich w Polsce podejmuje próbę samobójczą.
– Komisja Europejska mówi wyraźnie – zdrowie psychiczne, w szczególności zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży to jedno z największych wyzwań tej dekady. Chodzi o to, aby w środowisku cyfrowym dzieci były bezpieczne, abyśmy przeciwdziałali cyberprzemocy i nienawiści w Internecie, abyśmy rozwijali profilaktykę zdrowia psychicznego, ale także abyśmy budowali i rozwijali inicjatywy lokalne – przekonywała dr Katarzyna Smyk, Dyrektorka Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.
O stanowisku instytucji unijnych w temacie profilaktyki zdrowia psychicznego oraz leczenia depresji mówili także kolejni prelegenci biorący udział w części otwierającej konferencję.
– Unia Europejska, Parlament Europejski oraz instytucje unijne od lat jednym głosem mówią, że zdrowie psychiczne powinno być traktowane na równi ze zdrowiem fizycznym, a opieka psychologiczna oraz psychiatryczna dzieci i młodzieży powinna stanowić solidny fundament polityki zdrowotnej – powiedział Jacek Wasik p.o. Dyrektora Biura Parlamentu Europejskiego we Wrocławiu.
Dr Piotr Toczyski, ekspert Team Europe Direct i przedstawiciel programu Alians Przeciw Depresji przedstawiał z kolei konkretne projekty podejmowane przez Unię Europejską na rzecz walki z depresją, w tym m.in. iFightDepression, Healthier Together czy EU4health. Szczególną uwagę zwrócił jednak na Europejski Alians Przeciw Depresji, w ramach którego również w Polsce powstaje coraz więcej inicjatyw.
– To idea pewnego porozumienia – koalicji na rzecz przeciwdziałania depresji na gruncie lokalnym. W efekcie liczba prób samobójczych na terenie, na którym taki alians powołano, może zmniejszyć się nawet o 25 procent – zaznaczył dr Piotr Toczyski.
„CYFROWY NARKOTYK” ZAGROŻENIEM DLA ZDROWIA PSYCHICZNEGO
Istotną częścią konferencji były panele dyskusyjne. Pierwszy z nich, „Depresja dzieci i młodzieży w dobie technologii cyfrowych”, skupiał się na współwystępowaniu i wzajemnym wpływie mediów społecznościowych, cyfrowego przeciążenia oraz symptomów depresyjnych u młodych osób. Coraz częściej w dyskursie publicznym mówi się bowiem o tym, że nie tylko Internet w nadmiarze wpływa na kłopoty ze zdrowiem psychicznym, ale także kłopoty ze zdrowiem skłaniają do nadużywania Internetu.
– Nie powinniśmy zawężać konsekwencji zdrowia psychicznego jedynie do nadmiernego korzystania z mediów cyfrowych. To zbyt duży skrót myślowy – powiedział dr n. med. Dominik Wincewicz z Centrum Zdrowia Psychicznego Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.
Dodał jednak, że media cyfrowe mogą wpływać na nas na wielu różnych poziomach. Pierwszym problemem jest czas, który spędzamy przed ekranem smartfona, tabletu czy komputera. Ponadto treści, którymi jesteśmy bombardowani, są dopasowywane złożonymi algorytmami do naszych potrzeb. W efekcie otrzymujemy „cyfrowy narkotyk”, który jest coraz bardziej dostosowany do tego, co lubimy. W podobnym tonie na temat nowych technologii wypowiadał się Krzysztof Paliński, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Rodzinie DROGA, który zauważył, że mechanizm uzależnienia od mediów cyfrowych bardzo przypomina ten występujący w przypadku uzależnień substancjonalnych.
– W coraz większym stopniu pracujemy z młodzieżą i młodymi dorosłymi z powodu uzależnień od nowych technologii. Ta bardzo przemyślana – poprzez algorytmizację – technika wpływu na nasz mózg przede wszystkich u młodych ludzi nie znajduje żadnego oporu – powiedział Krzysztof Paliński.
O tym, jak na psychikę młodych ludzi wpływają media cyfrowe, w tym przede wszystkim media społecznościowe, mówił także Gabriel Karwowski, uczeń-ambasador projektu A-TO-MY. Reprezentowana przez niego inicjatywa skupia się na poprawie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Młody uczestnik debaty przytoczył wyniki badania, które zrealizował wśród 30 znajomych w wieku 15-18 lat.
– 20 na 30 badanych uważa, że korzystanie z mediów społecznościowych pogarsza ich nastrój. Ten problem zaczął się nasilać po pandemii, gdy zostaliśmy zamknięci w domach i musieliśmy odnaleźć się w nowym środowisku – ja i komputer – powiedział Gabriel Karwowski.
Jak więc ograniczyć wśród dzieci i młodzieży korzystanie z mediów społecznościowych, które z jednej strony powodują wyrzut dopaminy, czyli neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za odczuwanie przyjemności i nagrody, z drugiej zaś – w dłuższej perspektywie – mogą powodować pogorszenie nastroju? Tu eksperci wskazywali m.in. na rolę rodziców w budowania w młodym człowieku zainteresowania innymi aktywnościami, np. o charakterze sportowym.
– Chodzi o znalezienie alternatywy, która wytworzy tę dopaminę – powiedziała Żaneta Malesińska, psychoterapeutka dzieci i młodzieży z SPSPZOZ w Suwałkach.
WSZYSCY JESTEŚMY ODPOWIEDZIALNI ZA ZDROWIE PSYCHICZNE DZIECI I MŁODZIEŻY
Drugi panel dyskusyjny, „Depresja dzieci i młodzieży – wyzwania, potrzeby, działania”, koncentrował się na skutecznych formach diagnozowania i wsparcia w leczeniu depresji u młodych ludzi. Jak zaznaczali eksperci biorący udział w dyskusji, jedną z kluczowych kwestii w tym kontekście jest wczesne dostrzeżenie problemu i podjęcie działania. Pierwszym krokiem może być chociażby zgłoszenie się do jednego z punktów Ośrodków Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży. Ich oferta kierowana jest do osób, które nie wymagają diagnozy psychiatrycznej lub farmakoterapii.
– Psycholog to nie jest osoba, do której trzeba przyjść, kiedy jest już bardzo źle. Można przyjść zawsze – zaznaczała Marta Brzezina, psycholog dzieci i młodzieży z SPSPZOZ w Suwałkach.
Czy jednak rzeczywiście jest to takie proste? Nie zawsze i nie wszędzie! Choć system psychiatrycznej opieki zdrowotnej dzieci i młodzieży na przestrzeni ostatnich lat bardzo się rozwinął, to wciąż w wielu miejscach sytuacja jest bardzo daleka od zadowalającej. Brakuje placówek, etatów i specjalistów.
– Nasza oferta, chociaż bardzo różnorodna, bardzo bogata i zgodna ze wszystkimi zaleceniami, wciąż jest po prostu niewystarczająca – powiedziała Agata Lulewicz, psycholog dzieci i młodzieży, Centrum Pomocy Dzieciom Oddziału Białostockiego Stowarzyszenia KLANZA.
Agata Lulewicz zauważyła ponadto, że system opieki psychiatrycznej nad dziećmi i młodzieżą nie może być też realizowany w oderwaniu od opieki psychiatrycznej i psychoterapeutycznej osób dorosłych. Kryzysy u dzieci są bowiem bardzo często odbiciem kryzysów rodziców. Z kolei Magdalena Woźniak-Frymus, Specjalistka ds. Edukacji z Biura UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce, zwróciła uwagę na istotną kwestię, jaką jest zdrowie psychiczne dzieci z rodzin uchodźczych. Szacuje się, że w Polsce przebywa niemal milion osób ze statusem uchodźcy, a co dziesiąte dziecko z tej grupy doświadcza poważnych problemów psychicznych.
– Musimy traktować te dzieci jako grupę osób, które wymagają naszej szczególnej uwagi. Musimy zaakceptować, że są one teraz częścią naszego społeczeństwa, a ich zdrowie psychiczne jest ważne nie tylko dla ich własnego dobrostanu, ale też dobrostanu dzieci wokół – zaznaczyła Magdalena Frymus-Woźniak.
Iwona Mazur, Pełnomocnik Zarządu ds. rozwoju psychiatrii dziecięcej z Milickiego Centrum Medycznego podkreślała natomiast, że kondycja psychiczna dzieci i młodzieży nie jest problemem tylko zdrowotnym, ale również społecznym. Jak zaznaczała, czasami nie trzeba mieć żadnych wielkich kompetencji ani żadnej wiedzy, żeby wyjść z inicjatywą pomocy.
– Tylko wtedy, kiedy wszyscy poczujemy, że jesteśmy za to odpowiedzialni, mamy szanse na sukces – powiedziała Iwona Mazur.
SAMORZĄDOWCY Z PODLASIA DEKLARUJĄ WSPARCIE DLA WALKI Z DEPRESJĄ
Kulminacyjnym momentem wydarzenia było podpisanie Deklaracji Przeciw Depresji przez samorządowców z województwa podlaskiego, którzy zobowiązali się w ramach swoi kompetencji do dołożenia szczególnych starań na rzecz uznania dobrych praktyk Komisji Europejskiej i Światowej Organizacji Zdrowia w upowszechnianiu w społecznościach lokalnych wiedzy o rozpoznawaniu i leczeniu depresji.
Deklarację podpisali: Wicemarszałek Województwa Podlaskiego, Wiceprezydenci Białegostoku, Łomży i Suwałk, starostowie, wicestarostowie oraz przedstawiciele powiatów augustowskiego, bielskiego, hajnowskiego, kolneńskiego, łomżyńskiego, monieckiego oraz siemiatyckiego.
Źródło informacji: @ec.europa.eu
Opublikował: Bart.
