Obchody 77. rocznicy Obławy Augustowskiej odbyły się w niedzielę w Gibach. Podczas Mszy Świętej oraz uroczystości na Wzgórzu Krzyży uczciliśmy pamięć bohaterów, którzy zginęli, ponieważ nigdy nie poddali się w walce o wolną i niepodległą Ojczyznę. Kolejnego dnia, w Augustowie miał miejsce uroczysty pogrzeb pierwszej odnalezionej i zidentyfikowanej przez IPN ofiary Obławy Augustowskiej – Wacława Sobolewskiego ps. „Sęk” i „Skała”. W obu uroczystościach wziął udział Burmistrz Mirosław Karolczuk oraz przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, służb mundurowych i licznie przybyli mieszkańcy.

Fot. UM w Augustowie

Największa powojenna zbrodnia na Polakach

Obława Augustowska to największa zbrodnia dokonana na Polakach po II wojnie światowej.  W lipcu 1945 roku tysiace sowieckich żołnierzy szukało Polaków podejrzanych o przynależność do Armii Krajowej na terenach obecnych powiatów augustowskiego, suwalskiego, sokólskiego i sejneńskiego. Duża część z podejrzanych została bestialsko wywieziona z domów i nie wróciła do dziś. Znane są nazwiska prawie 600 ofiar tej sowieckiej zbrodni, jednak historycy twierdzą, że może być ich znacznie więcej – nawet dwa tysiące.

Obchody w Gibach to już tradycja

W Gibach od przeszło 30 lat podczas rocznicowych uroczystości wspomina się Obławę Augustowską i poległych Polaków. Obchody w trzecią niedzielę lipca organizuje Gmina Giby z miejscową parafią.

W 1987 roku powstał w Gibach pomnik projektu Andrzeja Strumiłły, a następnie na pobliskim Wzgórzu Krzyży ustawiono przeszło 600 krzyży symbolizujących ofiary sowieckiej zbrodni. W Obławie Augustowskiej zginęło ponad 100 mieszkańców obecnej gminy Giby.

W uroczystej mszy wzięli udział parlamentarzyści, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, służb mundurowych i licznie przybyli mieszkańcy. Dziękujemy gminie Giby za zaproszenie do współorganizacji tego wydarzenia.

–  To już kolejna, 77. rocznica Obławy Augustowskiej. Pamięć o ofiarach tej sowieckiej zbrodni nigdy nie przeminie. Podczas Mszy Świętej oraz uroczystości na Wzgórzu Krzyży uczciliśmy pamięć bohaterów, którzy zginęli w Obławie Augustowskiej, ponieważ nigdy nie poddali się w walce o wolną i niepodległą Ojczyznę – powiedział Burmistrz Mirosław Karolczuk

Rozbicie, podział i nieporozumienie – mówi biskup

Do organizowanych równolegle bez konsultacji obchodów Obławy Augustowskiej przez Związek Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej 1945 roku odniósł się Biskup Diecezji Ełckiej Jerzy Mazur.

– Kiedy się dowiedziałem o zmianie daty, to prosiłem nie róbcie tego, bo nastąpi rozbicie, podział i nieporozumienie. Niestety, jest ktoś, kto chciał podzielić, chyba po to, by samemu obchodzić to świętowanie. Jest rzeczą normalną, jeśli jakaś instytucja, organizacja lub związek chce rozpocząć jakąś uroczystość mszą święta to uzgadnia to z proboszczem danej parafii – a jeśli chce zaprosić biskupa to z nim rozmawia i ustalają datę oraz godzinę mszy świętej by była odprawiana w określonej intencji. Pragnę podkreślić, że ta uroczystość jest uroczystością diecezjalną, tak też podchodzę do tego jako biskup diecezji ełckiej. – powiedział podczas uroczystości biskup Jerzy Mazur


Pogrzeb pierwszej zidentyfikowanej ofiary Obławy Augustowskiej

W poniedziałek w Bazylice Mniejszej w Augustowie odbył się uroczysty pogrzeb pierwszej odnalezionej i zidentyfikowanej przez IPN ofiary Obławy Augustowskiej – Wacława Sobolewskiego ps. „Sęk” i „Skała”. Następnie ulicami Augustowa przeszedł kondukt żałoby z asystą wojskową 14 Suwalskiego Pułku Przeciwpancernego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na cmentarz parafialny, gdzie nastąpiło złożenie trumny ze szczątkami bohatera do grobu wojennego oraz uroczyste złożenie kwiatów i zniczy.

–  Dziś uczestniczymy w pogrzebie Wacława Sobolewskiego, pierwszej odnalezionej i zidentyfikowanej przez IPN ofiary Obławy Augustowskiej. To ważny krok w odkryciu całej prawdy o tej tragicznej zbrodni. Do dziś nie wiadomo bowiem, gdzie spoczywają pojmani i wywiezieni przez Sowietów wszyscy mieszkańcy Augustowszczyzny. Augustów pamięta i będzie pamiętał. Wieczna pamięć Poległym! – powiedział Burmistrz Augustowa Mirosław Karolczuk

Wacław Sobolewski ps. „Sęk” i „Skała” urodził się 12 sierpnia 1916 r. we wsi Topiłówka w powiecie augustowskim. Zasłużył się walcząc o niepodległość kraju jako żołnierz Wojska Polskiego w 1939 r. oraz jako dowódca partyzancki w strukturach AK – AKO Obwodu Augustów. Został aresztowany przez sowietów w lipcu 1945 r. podczas Obławy Augustowskiej i zastrzelony. Jego los był nieznany do czasu, gdy szczątki bohatera zostały odnalezione w trakcie prowadzonych przez IPN prac ekshumacyjnych w październiku 2019 r.

Zdjęcia: UM w Augustowie

[*as] Urząd Miejski w Augustowie