Cześć i chwała Bohaterom Powstania Styczniowego!

29 czerwca odbyła się uroczystość patriotyczna w ramach obchodów 160. rocznicy Powstania Styczniowego, pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, zorganizowana przez Starostę i Zarząd Powiatu Augustowskiego oraz Nadleśniczego Nadleśnictwa Płaska, przy zaangażowaniu Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku i Wójta Gminy Płaska.

Uroczystość rozpoczęto od złożenia kwiatów i zapalenia zniczy pod pomnikiem w Gruszkach, upamiętniającym Bohaterów walczących o wolność w największej zwycięskiej bitwie Powstania Styczniowego na Ziemi Augustowskiej, która miała miejsce pod Gruszkami 28 czerwca 1863 r.

Dalsza część uroczystości odbyła się przy Mogile „Powstaniec” na terenie Nadleśnictwa Płaska w Leśnictwie Jazy.

Po odśpiewaniu hymnu państwowego oficjalnie powitał wszystkich przybyłych Dariusz Jan Szkiłądź – Wicestarosta Augustowski.

Następnie rys historyczny Powstania Styczniowego na Ziemi Augustowskiej przedstawił Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski i historyk wojskowości:

Gromadzi nas miejsce szczególne. Odwołujemy się dzisiaj do największej bitwy w Powstaniu Styczniowym na Ziemi Augustowskiej, bitwy zwycięskiej, która została stoczona pod wsią Gruszki 28 czerwca 1863 r. Stoimy przy mogile Powstańca, jednego z 7 Powstańców, którzy w tej bitwie zginęli – powiedział starosta. – Powstanie, które zostało rozpoczęte 22 stycznia, na Ziemi Augustowskiej nabrało barw na początku kwietnia 1863 r., kiedy przybył do Puszczy Augustowskiej z zalążkiem oddziału powstańczego płk Konstanty Ramotowski „Wawer”. Jego zadaniem było rozbudowanie oddziału i prowadzenie walki. Oddział został rozbudowany do liczby prawie 600 Powstańców i kwaterował na Kozim Rynku. Powstańcy wyszli zwycięsko z kilku potyczek, co pokazało Rosjanom, że ich siła jest duża, że potrafią nie tylko podjąć walkę, ale i rozstrzygać ją na swoją korzyść. To zmobilizowało władze centralne, aby przeciwko Powstańcom zorganizować wielką ekspedycję. Ruszyło 5 kolumn wojskowych z Grodna, Suwałk, Sejn, Białegostoku, które zaczęły zacieśniać pierścień wokół Powstańców. I właśnie tu, pod Gruszkami, gdy 27 czerwca oddział płk. Ramotowskiego rozłożył się na odpoczynek, Rosjanie nawiązali styczność bojową z Powstańcami. Około godz. 2.00 w nocy 28 stycznia 1863 r. doszło do wymiany ognia. Powstańcy nie dali się zaskoczyć. Kontruderzenie poprowadziło dwóch znakomitych dowódców powstańczych: kpt. Wojczyński i kpt. Orechwa. Kosynierzy zmusili Rosjan do ucieczki. Szacuje się, że poległo ponad 100 Rosjan, przy stratach powstańczych – 7 osób. Wtedy płk Ramotowski zarządził odskok w bezpieczne jego zdaniem miejsce, na Kozi Rynek, który tak naprawdę okazał się pułapką. Szpieg, Polak opłacony przez Rosjan, doprowadził wrogów do obozu. Nie było tam warunków do obrony. Oddział powstańczy płk. „Wawra” został rozbity.

Następnie głos zabrał Jarosław Zieliński – Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej:

Podstawą zrywów narodowych, poświęcenia, bohaterstwa i ofiary zawsze był patriotyzm. Tak w historii, jak i dzisiaj, jest on gwarantem naszej suwerenności i niepodległości. A nie ma prawdziwej miłości Ojczyny bez znajomości dziejów własnego państwa i narodu. Dlatego tak ważne są uroczystości patriotyczne, takie jak dzisiejsza, które przywracają i kultywują pamięć o Bohaterach Narodowych.

Marek Komorowski – Senator Rzeczypospolitej Polskiej w swoim przemówieniu podkreślił natomiast, iż do rozbiorów i upadku Polski doprowadziła polityka uległości ówczesnych elit państwowych i magnaterii wobec państw sąsiednich, a szczególnie wobec Rosji, a także prywata – czyli przedłożenie własnych prywatnych interesów ponad Rzeczpospolitą. Jednak naród nie pogodził się z upadkiem Rzeczpospolitej. Patriotyzm był przekazywany kolejnym pokoleniom, chociaż wiele osób młodych walczących o niepodległość nie pamiętało już Polski wolnej. Senator zaznaczył, że trzeba oddać im hołd i szacunek, że potrafili Polskość kultywować.

Następnie Pani Urszula Gierasimiuk – Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku omówiła wydany okolicznościowy folder opisujący bitwę pod Gruszkami, zawierający specjalnie wyemitowany przez Pocztę Polską S.A. znaczek i kartę pocztową upamiętniające bitwę i 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.

W organizację uroczystości w sposób szczególny zaangażował się Roman Rogoziński – Nadleśniczy Nadleśnictwa Płaska, który opiekuje się mogiłą „Powstańca” i dba o to, aby to miejsce nie zatarło się w pamięci ludzkiej. W tym celu, przed obchodami wykonane zostały m.in. drogowskazy, które będą ułatwiały dotarcie do mogiły, tablica informacyjna i parking.

W przygotowanie święta włączył się również Wiesław Gołaszewski – Wójt Gminy Płaska.

Modlitwę za Bohaterów Powstania Styczniowego odmówili ks. mjr Artur Majorek – Kapelan Garnizonu i Proboszcz Parafii Wojskowej pw. Św. Barbary w Węgorzewie oraz ks. Andrzej Borkowski – Proboszcz Parafii pw. Św. Marii Magdaleny w Mikaszówce.

Dla uczczenia Powstańców Styczniowych, odczytany został przez por. Martę Andruszkiewicz Apel Pamięci, a następnie kompania honorowa 14 Suwalskiego Pułku Przeciwpancernego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego pod dowództwem por. Łukasza Piotrowskiego oddała salwę honorową.

W uroczystości uczestniczyli również m.in. płk Jarosław Kowalewski – Szef Ośrodka Zamiejscowego Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji w Białymstoku, ppłk Michał Jabłoński – Szef Sztabu 14 Suwalskiego Pułku Przeciwpancernego, asp. szt. Wojciech Protasiewicz reprezentujący Komendanta Powiatowego Policji w Augustowie oraz władze samorządowe: Andrzej Mursztyn – Przewodniczący Rady Powiatu i Marek Dobkowski – Członek Zarządu Powiatu, a także Maciej Zdancewicz – Zastępca Wójta Gminy Płaska. Wzięły udział również delegacje szkół i placówek oświatowych: Dariusz Michałowski – Dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Augustowie, Wiesława Chrulska – Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Nowince, Anna Sus-Cilulko – Dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Augustowie, Barbara Koronkiewicz – Dyrektor II Liceum Ogólnokształcącego oraz Jarosław Kwiecień – Dyrektor Zespołu Placówek Młodzieżowych.