Początki osadnictwa nad rzeką Netta w Augustowie sięgają zamierzchłych czasów, ale dynamiczny rozwój regionu rozpoczął się dopiero w średniowieczu. Tereny te były pierwotnie zamieszkiwane przez plemiona Jaćwingów, którzy zajmowali się myślistwem, rybołówstwem i rolnictwem. Rzeka Netta, dzięki swojemu położeniu i dostępowi do wody, stanowiła dla nich kluczowy element życia — była źródłem pożywienia, szlakiem komunikacyjnym i naturalną ochroną.
W XIV wieku, po podbiciu Jaćwingów przez Krzyżaków i Litwinów, ziemie te na jakiś czas opustoszały. Jednak już w XV wieku rozpoczęła się ponowna kolonizacja tych terenów, głównie przez ludność z Mazowsza. W 1523 roku król Zygmunt I Stary założył miasto Augustów, widząc strategiczne i handlowe znaczenie tego miejsca. Położenie nad Nettą sprzyjało rozwojowi handlu i rzemiosła, a sama rzeka stała się ważnym szlakiem transportowym, zwłaszcza dla spławu drewna i innych towarów.
Netta z czasem zaczęła pełnić jeszcze większą rolę, gdy w XIX wieku powstał Kanał Augustowski, łączący ją z innymi rzekami i jeziorami regionu. Dzięki temu Augustów stał się istotnym punktem na mapie transportu wodnego, a osadnictwo wokół rzeki zyskało nowy impuls do rozwoju.
Dzisiaj rzeka Netta to prawdziwe serce rekreacyjne i kulturalne Augustowa. Dla mieszkańców jest miejscem spotkań, wypoczynku i aktywności na świeżym powietrzu. Jej malownicze brzegi przyciągają spacerowiczów, rowerzystów i biegaczy — szczególnie popularne są Bulwary nad Nettą, gdzie można odpocząć na ławkach, podziwiać widoki czy skorzystać z licznych atrakcji.
Netta odgrywa też ogromną rolę w turystyce — to właśnie z niej wyruszają rejsy statkami wycieczkowymi po Kanale Augustowskim i okolicznych jeziorach. Kajakarze cenią sobie jej spokojny nurt i piękne krajobrazy, a zimą nie brakuje amatorów morsowania.
Rzeka jest też centrum wielu lokalnych wydarzeń. Co roku odbywają się tu imprezy, takie jak np. Mistrzostwa Polski w Pływaniu na Byle Czym — pełne humoru i kreatywności zawody, które przyciągają tłumy mieszkańców i turystów.
Dla wielu mieszkańców Netta to także przestrzeń do obcowania z naturą. Można tu spotkać dzikie ptactwo, a woda i otaczające ją tereny sprzyjają relaksowi z dala od miejskiego zgiełku.
Gdyby Augustów nie miał rzeki Netta, miasto prawdopodobnie wyglądałoby zupełnie inaczej — zarówno pod względem historii, jak i współczesnego charakteru. Przede wszystkim jego rozwój byłby znacznie wolniejszy, bo Netta odegrała kluczową rolę w powstaniu i rozbudowie Augustowa.
Bez rzeki nie byłoby możliwości budowy Kanału Augustowskiego, który stał się jednym z najważniejszych projektów hydrotechnicznych w Polsce. Kanał nie tylko zwiększył znaczenie miasta jako węzła komunikacyjnego, ale także przyciągnął inwestycje i ruch handlowy. Bez tego Augustów mógłby pozostać małą osadą, bez dostępu do dużych szlaków transportowych. Netta odegrała też ogromne znaczenie dla życia codziennego mieszkańców — dostarczała wodę, pożywienie i była naturalnym szlakiem komunikacyjnym.
Brak Netty oznaczałby także zupełnie inny krajobraz miasta. Nie byłoby malowniczych bulwarów, przystani, kajakarzy czy statków wycieczkowych. Trudno sobie dziś wyobrazić Augustów bez tych elementów — to właśnie one tworzą jego wyjątkową atmosferę.
Rzeka przyciągnęła również turystów i stała się podstawą dla rozwoju infrastruktury wypoczynkowej. Gdyby jej nie było, Augustów prawdopodobnie nie zyskałby miana jednego z najpiękniejszych kurortów w Polsce.
Podsumowując — bez Netty Augustów byłby zupełnie innym miejscem, bez tak bogatej historii, infrastruktury turystycznej i kulturalnej. Na szczęście natura była dla niego łaskawa — i dzięki tej rzece Augustów stał się miejscem wyjątkowym.
Opracowanie: Bart./augustow.org
