Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował kontrole zwolnień lekarskich z trzeciego kwartału bieżącego roku. W województwie podlaskim skontrolowano 2,4 tys. zwolnień, a kwota obniżonych i cofniętych świadczeń przekroczyła ponad pół miliona złotych. Na kwotę tą składają się nie tylko zakwestionowane zwolnienia lub sposób ich wykorzystania, ale także zmniejszenie świadczeń, gdy ustał tytuł ubezpieczenia.

– Prowadzimy dwa rodzaje kontroli. Pierwsza dotyczy prawidłowego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego i prowadzona jest przez pracowników ZUS. Ten rodzaj kontroli mogą przeprowadzić także sami pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 ubezpieczonych. Druga kontrola dotyczy prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy i jest prowadzona przez lekarza orzecznika ZUS – informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego.

W III kwartale 2022 r. pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku przeprowadzili 2,4 tys. kontroli osób, którym wystawione zostało zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy, (w okresie I-IX br. takich kontroli odbyło się w podlaskim 7 tys.).  W ich następstwie wydane zostały 23 decyzje wstrzymujące dalszą wypłatę zasiłków chorobowych (w okresie I-IX br. 63). Kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków w III kw. dla mieszkańców województwa podlaskiego osiągnęła 44,5 tys. zł, a w kraju 899,6 tys. zł (w okresie I-IX br. podlaskie – 105,3 tys. zł, kraj – 14 882,5 tys. zł).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma również obowiązek ograniczenia podstawy wymiaru świadczeń chorobowych osobom, którym ustał tytuł do ubezpieczenia do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Z tego powodu w III kwartale 2022 r. białostocki oddział ZUS obniżył wypłaty o 484,6 tys. zł. W całym kraju to kwota 29,2 mln zł. Natomiast w okresie I-IX 2022 r. obniżono w Podlaskiem wypłaty o niemal 1,4 mln zł. W Polsce kwota ta sięgnęła 98, 1 mln zł.

– Tylko w naszym regionie w III kwartale 2022 r. łączna kwota obniżonych i cofniętych świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wyniosła ponad 529 tys. zł, w kraju 35,1 ml zł, zaś w okresie I-IX 2022 r. – w podlaskim blisko 1,5 mln zł, w Polsce aż 113 mln zł – dodaje rzeczniczka.         

– W czasie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy lekarz sprawdza, czy osoba na zwolnieniu lekarskim nadal jest chora i powinna kontynuować leczenie. Jeżeli uzna, że zdolność do pracy została odzyskana, wystawia korygujące e-ZLA, które traktowane jest na równi z zaświadczeniem o zdolności do pracy od wskazanej daty – wyjaśnia Katarzyna Krupicka. – Od tego dnia wstrzymana jest wypłata zasiłku, a ubezpieczony ma obowiązek wrócić do pracy. Orzeczenie może zostać wydane na podstawie bezpośredniego badania ubezpieczonego lub dokumentacji medycznej, na podstawie, której lekarz wystawił zwolnienie.

Kiedy zwolnienie nie zostanie cofnięte

Nie zawsze nieobecność chorego w domu może skutkować odebraniem prawa do zasiłku chorobowego.

– Przykładem może być sytuacja, kiedy to pracownik ZUS udał się pod adres zamieszczony na wystawionym zwolnieniu lekarskim i nie zastał osoby kontrolowanej w domu. Wizyta została ponowiona w dniu następnym. Tym razem pracownik przebywał w domu, a swoją nieobecność w dniu poprzednim wytłumaczył koniecznością wykonania badania USG. Na dowód przedstawił wynik wykonanego badania. Nieobecność była uzasadniona i dlatego nie stracił świadczenie chorobowego – mówi Katarzyna Krupicka

Warto pamiętać, aby podać lekarzowi, który wystawia nam zwolnienie lekarskie swój adres pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli różni się on od adresu zamieszkania. A jeśli w trakcie zwolnienia lekarskiego zmieniamy miejsce pobytu, to musimy w ciągu 3 dni poinformować o tym fakcie pracodawcę i ZUS.

Informacja może być przekazana telefonicznie, mailem lub za pośrednictwem poczty. Jeżeli informacja jest przekazywana za pośrednictwem poczty, datą poinformowania pracodawcy o takiej zmianie jest data nadania przesyłki. Unikniemy w ten sposób wielu kłopotów na przykład podczas kontroli zwolnienia.

Takie zdarzenie miało miejsce, gdy pracodawca przeprowadził u swojego pracownika kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy w miejscu zamieszkania. Adres pracownika był zamieszczony w wystawionym zwolnieniu lekarskim. Osoby kontrolujące nie zastały chorego w domu, ale do pracodawcy wpłynęło pismo, które pracownik wysłał za pośrednictwem poczty drugiego dnia swojej nieobecności w domu. W piśmie pracownik poinformował przełożonego, że dwa dni temu wyjechał do swojej siostry, która mieszka w innej miejscowości i będzie u niej przebywał do końca zwolnienia lekarskiego. W związku z tym, że pracownik poinformował swojego pracodawcę o zmianie miejsca pobytu w czasie zwolnienia lekarskiego w ciągu 3 dni od tej zmiany, pracodawca przyjął wyjaśnienia pracownika za wystarczające do usprawiedliwienia jego nieobecności w trakcie kontroli i nie uznał, że pracownik nieprawidłowo wykorzystywał zwolnienie lekarskie. W ten sposób pracownik zachował prawo do chorobowego.

ZUS województwa podlaskiego