Wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorców jest zróżnicowana. Oblicza się ją w zależności od formy opodatkowania. Inaczej podstawę ustalają przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (według skali podatkowej oraz podatkiem liniowym), inaczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy opodatkowani w formie karty podatkowej a w jeszcze inny sposób pozostałe osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

– W przypadku osób rozliczających się na zasadach ogólnych składka zdrowotna obliczana jest od dochodu za poprzedni miesiąc. Przy czym stopa procentowa składki dla przedsiębiorców stosujących skalę podatkową wynosi 9 proc., a dla podatku liniowego – 4,9 proc. Co ważne minimalna wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, jakie obowiązuje w pierwszym dniu roku składkowego – informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

– Rok składkowy trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. A zatem składka zdrowotna za styczeń 2024 r. nie może być niższa niż 314,10 zł (tj. 9 proc. składki obliczonej od podstawy wymiaru 3490 zł), a za miesiące od lutego 2024 r. do stycznia 2025 r. nie może być niższa niż 381,78 zł (tj. 9 proc. od podstawy wymiaru 4242 zł). W ubiegłym roku minimalna składka za styczeń wynosiła 270,90 zł a za miesiączce luty-grudzień 314,10 zł – dodaje rzeczniczka.

Składka zdrowotna przy ryczałcie

Dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zależy od przychodu i przeciętnego wynagrodzenia
w IV kwartale poprzedniego roku. Jeśli przychody z działalności gospodarczej nie przekroczyły od początku roku 60 tys. zł, to podstawa wymiaru składki zdrowotnej będzie liczona od 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale poprzedniego roku. W przypadku uzyskania przychodów powyżej 60 tys. zł, ale nie więcej niż 300 tys. zł do wyliczenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej zostanie przyjęte 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Natomiast jeżeli przychody przekraczają 300 tys. zł, to podstawa zostanie wyliczona od 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Średnie wynagrodzenie za IV kwartał 2023 r. w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami
z zysku, wyniosło 7 767,85 zł. A zatem składka zdrowotna dla ryczałtu ewidencjonowanego w 2024 r. wynosi:

  • 419,46 zł – do 60 tys. zł przychodu (w 2023 r. było 376,16 zł),
  • 699,11 zł – w przedziale 60 tys. zł a 300 tys. zł przychodu (w 2023 r. było 626,93 zł),
  • 1258,39 zł – powyżej 300 tys. zł przychodu (w 2023 r. było 1128,48 zł). 

Co ważne, przedsiębiorca, który przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą i przychody z tej działalności były opodatkowane na zasadach ogólnych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych może przy określaniu wysokości miesięcznej podstawy wymiaru zadeklarować chęć opłacania składki na podstawie kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym. Deklarację tą składa w dokumentach rozliczeniowych za styczeń danego roku. I tak: jeżeli w poprzednim roku jego przychody przekroczyły 300 tys. zł oraz zadeklarował opłacanie składki na podstawie przychodów z poprzedniego roku, to przez cały rok 2024 będzie opłacał ją w wysokości 1258,39 zł.

Karta podatkowa

Dla przedsiębiorców opodatkowanych kartą podatkową, podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest kwota minimalnego wynagrodzenia, które obowiązuje 1 stycznia danego roku. Stopa procentowa składki wynosi 9 proc. To oznacza, że dla tej grupy przedsiębiorców składka na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc 2024 r. wynosi 381,78 zł (4242 zł × 9 proc.= 381,78 zł).

Składka zdrowotna dla pozostałych osób prowadzących działalność (np. wspólników spółek, twórców, artystów)

Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność i nie osiągają przychodów z działalności gospodarczej np. wspólnicy określonych spółek, składkę zdrowotną będą opłacać od 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale poprzedniego roku (w 2024 r. – 7767,85 zł). Dla tej grupy osób, składka zdrowotna w 2024 r. wyniesie 699,11 zł (7767,85 zł × 9 proc.= 699,11 zł). Taką składkę zapłacą również twórcy, artyści, o ile nie jest to ich przedmiotem działalności. W 2023 r. składka wynosiła 626,93 zł.

Z kolei dla osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z ulgi na start wskaźnik procentowy składki wynosi 9 proc., a składka w 2024 r. wynosi 524,33 zł. Liczona jest od 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale poprzedniego roku. A zatem podstawę stanowi kwota 5 825,89 zł (7767,85 zł × 75 proc.= 5 825,89 zł). W 2023 r. składka wynosiła 470,20 zł.

Osoby uzyskujące przychody z działalności gospodarczej, które stosują opodatkowanie na zasadach ogólnych lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, muszą pamiętać o rozliczeniu rocznym, które należy złożyć wraz z dokumentami rozliczeniowymi za kwiecień 2024 r. Co do zasady przedsiębiorca oblicza składki co miesiąc od miesięcznej podstawy wymiaru, ale po zakończeniu roku ustala dodatkowo wysokość składki rocznej od rocznej podstawy jej wymiaru. Tak obliczona składka roczna może być wyższa lub niższa od sumy składek opłaconych miesięcznie. W tej sytuacji przedsiębiorca będzie musiał dopłacić powstałą różnicę albo będzie mógł wystąpić o zwrot nadpłaty.

ZUS województwa podlaskiego