Wedle wyliczeń ekspertów już co 12. mieszkaniec Polski żyje z cukrzycą, a ok. milion Polaków ma niezdiagnozowaną chorobę lub stan przedcukrzycowy. W Unii Europejskiej z cukrzycą żyje ponad 32 miliony dorosłych i 170 tys. dzieci. Chorych przybywa, szczególnie wśród dzieci i młodych dorosłych, u których wykrywana jest cukrzyca typu 1. Okazją do przypomnienia wyzwań, przeglądu nowości diabetologicznych i oczekiwań refundacyjnych był zakończony w minioną sobotę Ogólnopolski Dzień Diabetyka, organizowany od lat przez Polskie Stowarzyszenie Diabetyków (PSD).
Prezes zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków (PSD) – Monika Kaczmarek – przypomniała, że w Polsce w latach 2018 – 2025 (stan na styczeń 2025) nastąpiły istotne zmiany w leczeniu cukrzycy. Poprawiły się też statystyki dotyczące tzw. stopy cukrzycowej – do niedawna Polska była niechlubnym liderem rankingu OECD w zakresie amputacji kończyny dolnej u chorych na cukrzycę. W 2021 roku zaczęła też obowiązywać tzw. opłata cukrowa, czyli podatek od słodzonych napojów gazowanych, którego celem jest wspieranie prozdrowotnych wyborów konsumenckich i profilaktyka.
„Jesteśmy na dobrej drodze do poprawy jakości życia pacjentów z cukrzycą i nieustannie zabiegamy o to, by diabetologia była traktowana jako jeden z priorytetów zdrowotnych przez wszystkich interesariuszy systemowych, decydentów i płatników. Dążymy do pełnego dostępu do nowoczesnych terapii, by w miarę normalnie funkcjonować – pracować, zakładać rodziny, pielęgnować i rozwijać swoje pasje, spełniać marzenia. To długi i wyboisty proces, ale nie składamy broni i staramy się, by nasze działania przynosiły wymierne skutki” – komentuje Monika Kaczmarek.
Nadal jednak nie nadążamy za światowymi standardami. Pomimo rekomendacji Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2024 roku o złagodzenie dostępu i poszerzenie kryteriów refundacyjnych do terapii hipoglikemizujących, poziom refundacji flozyn i inkretyn w Polsce nie spełnia oczekiwanych standardów. Eksperci są zgodni, że tylko szersze włączenie innowacyjnych leków do systemu refundacyjnego pozwoli powstrzymać rozwój epidemii cukrzycy, która zbiera coraz większe żniwo. Należy przypomnieć, że cukrzyca jest chorobą przewlekłą, która powinna być wcześnie zdiagnozowana, skutecznie leczona oraz monitorowana. W przeciwnym razie prowadzi do licznych powikłań sercowo-naczyniowych oraz śmierci.
Niepokojący jest również fakt, że czas oczekiwania od rejestracji na refundację w Polsce wynosi aż – 1943 dni i jest on najdłuższy w porównaniu z krajami Grupy Wyszechradzkiej (dla porównania na Węgrzech wynosi 475 dni). Z kolei opłata cukrowa, której celem było pozyskanie dodatkowych środków na działania związane z promocją zdrowego stylu życia, profilaktyką chorób dietozależnych oraz rozwój innowacyjnych terapii, nie jest wykorzystywana zgodnie z oczekiwaniami środowiska pacjentów diabetologicznych. Opublikowany niedawno raport Najwyższej Izby Kontroli ujawnił liczne nieprawidłowości, m.in. brak przejrzystości w raportowaniu, nieefektywne wykorzystanie środków oraz traktowanie wpływów z opłaty jako alternatywnego źródła finansowania zamiast jako dodatkowego zasobu. Zdaniem Moniki Kaczmarek podatek powinien być potencjalnym źródłem finansowania kolejnych inwestycji w diabetologii.
Wg danych EFPIA, ponad połowa bezpośrednich wydatków na cukrzycę wiąże się z powikłaniami. Zgodnie z raportem NFZ z 2019 r. poniesione przez NFZ koszty powikłań cukrzycy (m.in. retinopatii cukrzycowej, niewydolności nerek, choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu czy neuropatii) w 2018 r. wyniosły co najmniej 2,14 mld zł. Aby zapobiec kosztownemu leczeniu przewlekłych powikłań, potrzebne są konkretne działania. Takie zostały zaproponowane w ramach inicjatywy zespół ekspertów ds. cukrzycy, w skład którego weszli czołowi diabetolodzy, farmakoekonomiści oraz prezeska PSD – Monika Kaczmarek. Rekomendacje zostały zebrane w raporcie pt. „Diabetologia w Polce na tle Unii Europejskiej. Bilans z okazji polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej”.
Kluczowe obszary i propozycje zmian wskazane przez członków Forum to:
– Zmiany systemowe: lepsze zarządzanie środkami z podatku cukrowego, zapewnienie dostępu do nowoczesnych terapii zgodnych z wytycznymi klinicznymi, wzmocnienie roli ambulatoryjnej opieki diabetologicznej, poprawa wyceny świadczeń diabetologicznych.
– Profilaktyka i edukacja: wprowadzenie edukacji zdrowotnej do programów szkolnych, rozważenie wdrożenia medycyny szkolnej.
– Lepsze wykorzystanie zasobów systemu zdrowia: większe zaangażowanie pielęgniarek i farmaceutów w opiekę nad pacjentami, rozwój opieki koordynowanej w POZ, promocja badań przesiewowych i wczesnej diagnostyki.
Pełną treść raportu można pobrać ze strony: https://diabetyk.org.pl/raport-diabetologia-w-polsce-na-tle-unii-europejskiej-bilans-z-okazji-polskiej-prezydencji-w-radzie-unii-europejskiej/
Źródło informacji: Polskie Stowarzyszenie Diabetyków
UWAGA: Za materiał opublikowany przez PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”.
Opublikował: Bart.
