Przystanek autobusowy albo ławka w parku nad rzeką nie zastąpią klubu młodzieżowego czy świetlicy osiedlowej, a w Augustowie młodzi ludzie mieli do dyspozycji tylko takie miejsca plus sieciową restaurację. Młodzieżowa Rada Miasta znalazła rozwiązanie problemu i w toku rozmów z władzą uzyskała zgodę na budowę mediateki, której funkcjonowanie wcześniej opracowała i przekonsultowała z młodzieżą. Tak dużą inicjatywę doceniło jury nagrody Super Samorząd Fundacji Batorego.

– Miałem marzenie o miejscu, które będzie zajmować się działalnością edukacyjną – organizować warsztaty, spotkania, pokazy filmowe, koncerty i wystawy, w którym będzie dostęp do profesjonalnych programów komputerowych, studia nagrań, sali prób, instrumentów muzycznych, maszyn do szycia czy laboratorium fotograficznego. Wyrównywałoby to szanse między młodymi ludźmi z zamożnych domów, których rodzice mogą sobie pozwolić na finansowe wspieranie ich pasji, a tymi z uboższych domów, w których pieniędzy brakuje na wszystko – wspomina Przemek Stasiulewicz z Młodzieżowej Rady Miasta Augustów.

Młodzież woli nowoczesną bibliotekę od przystanku

Miejsce, o którym marzył Przemek, to mediateka. Można ją zobaczyć w np. Sopocie, Gdyni, Krośnie Odrzańskim. Mediateka przypomina bibliotekę, tyle że oprócz dostępu do książek, jest w niej też dostęp do kultury na innych nośnikach i miejsca na spotkania czy warsztaty.

Pozostałym członkom Młodzieżowej Rady spodobała się wizja Przemka – poszli z nią do władz. Pomysł chwycił od razu. Wiceburmistrz Filip Chodkiewicz opowiedział o możliwościach lokalizacyjnych i realiach finansowych takiego przedsięwzięcia. Radni poprosili młodzież o dokładne określenie, co ma być w mediatece i jakie aktywności powinna oferować.

Konieczna była więc diagnoza potrzeb młodzieży, nie tylko tej z Rady, ale w ogóle młodych mieszkańców miasta. Agnieszka Maszkowska, koordynatorka akcji Masz Głos z Fundacji SocLab, doradziła inicjatorom pomysłu, jak przygotować ankietę. Zasugerowała też, aby zrobić też warsztaty i wstępnie zaprojektować pomieszczenia, uzgodnić niezbędne wyposażenie. – W projektowaniu miejsca dla młodych to właśnie oni powinni wyrazić swoje potrzeby i zaproponować, jakie pomieszczenia należałoby w projekcie uwzględnić oraz jak je wyposażyć. Uznałam, że warsztaty konsultacyjne będą najlepszą formą poznania opinii młodzieży– mówi Maszkowska.

Od pomysłu do projektu

Aby nie zaskakiwać rówieśników pomysłem, Młodzieżowa Rada przygotowała grunt pod diagnozę potrzeb i zrobiła kampanię promującą mediatekę. Wraz z prezentacją ruszyła do czterech augustowskich szkół podstawowych i II Liceum Ogólnokształcącego. – Dotarlibyśmy do większej liczby placówek, ale z racji lokalnych układów politycznych mieliśmy utrudniony dostęp do szkół, które podlegają Starostwu Powiatowemu – mówi Przemek Stasiulewicz.

– Z uczestnikami spotkań robiliśmy burzę mózgów, co mogłoby być w mediatece– mówi Kinga Chmielewska z Młodzieżowej Rady. Każde spotkanie kończyła ankieta na temat tego, gdzie młodzi ludzie najczęściej spędzają czas i lokalizacji przyszłej mediateki. Ankieta trafiła również do sieci. Wypełniło ją ok. 500 osób w przedziale 12-25 lat. Z odpowiedzi wynikało, że młodzieży najbardziej brakuje miejsca spotkań z salą komputerową, salą lego, do prób muzycznych, kawiarnią i biblioteką z czytelnią.

Po promocji mediateki także w mediach społecznościowych i diagnozie potrzeb odbyły się warsztaty projektowe z udziałem uczniów szkół średnich, pracownic bibliotek, edukatorów młodzieżowych i mediów. Uczestnicy spotkania poznali wyniki diagnozy i przykłady mediatek w Polsce i za granicą. Potem przystąpili do pracy warsztatowej w grupach mieszanych – uczniowie i dorośli razem. Wspólnie wypracowali projekt, który zakładał, że młodzież powinna mieć wpływ na tworzenie oferty mediateki, że musi być ona dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i być stopniowo doposażana w miarę zdobywania kolejnych pieniędzy. W oszacowaniu metrażu pomieszczeń i sporządzeniu dokładnej listy niezbędnego wyposażenia pomogła Monika Rowińska, lokalna działaczka, która już kilka lat temu wyszła z pomysłem stworzenia mediateki w Augustowie. Gdy wszystko było gotowe, efekty pracy trafiły do wiceburmistrza Chodkiewicza.

Taki samorząd jest Super

Władze miasta od początku traktowały temat mediateki z entuzjazmem. Młodzież czuła się traktowana po partnersku – bez problemu dostała salę w Urzędzie do zorganizowania warsztatów projektowych. Jednak szybka realizacja tak skomplikowanego i kosztownego przedsięwzięcia wydawała się mało realna. Sprawa nabrała tempa w październiku 2023 roku, gdy miasto otrzymało 10 mln zł w ramach Polskiego Ładu i zdecydowało się wykorzystać te pieniądze na budowę budynku, w którym będzie siedziba Muzeum Historii Kanału Augustowskiego, którego częścią będzie mediateka. Przygotowany projekt pomieszczeń wraz ze spisanym wyposażeniem niezmiernie ułatwi architektowi stworzenie wstępnego szkicu. Miasto już zleciło przygotowanie koncepcji miejsca.

Jury nagrody Super Samorząd doceniło Augustów za sposób podejścia młodzieży do problemu braku miejsca spotkań. Choć problem miał charakter infrastrukturalny, Młodzieżowa Rada Miasta samodzielnie poszukała rozwiązania, a swój pomysł szeroko skonsultowała z użyciem różnorodnych i nowoczesnych narzędzi. Współpraca z władzą układała się modelowo.

– Augustów pokazuje, w jaki sposób upór mieszkańców i swego rodzaju „sprawcza kreatywność” lokalnych władz potrafią doprowadzić do realizacji kosztownych i bardzo potrzebnych projektów – mówi Krzysztof Majak, zastępca redaktora naczelnego Onet, juror nagrody Super Samorząd.

—

Fundacja Batorego co roku przyznaje nagrody Super Głos i Super Samorząd. Pierwszą z nich otrzymują organizacje społeczne i nieformalne grupy mieszkańców, które wykazały się wyjątkową konsekwencją działań i umiejętnością szukania niestandardowych rozwiązań oraz mobilizacji mieszkańców. Drugą – organizacje społeczne i nieformalne grupy mieszkańców oraz władze samorządowe, które po partnersku – jak równy z równym – pracowały nad rozwiązaniem jakiegoś lokalnego problemu. Laureaci otrzymują po 3 tys. zł na działania społeczne, pamiątkowe statuetki i dyplomy. Więcej o laureatach i finalistach nagrody Super Samorząd i Super Głos.

Akcja Masz Głos to ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, prowadzony od 2006 roku. Wspiera dialog i współpracę pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl.

|Fundacja Batorego