Nauczyciele, którzy urodzili się po 1948 roku, mają kilka możliwości, by przejść na emeryturę wcześniej niż przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Mogą na przykład przejść na świadczenie kompensacyjne, o ile mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy.

Aby nabyć prawo do świadczenia kompensacyjnego, należy spełnić łącznie trzy warunki. Pierwszym z nich jest wiek, który jest zróżnicowany dla obu płci w zależności od roku, w którym się go ukończy. W latach 2021-2022 wiek ten wynosi 55 lat dla kobiet lub 59 lat dla mężczyzn. Z kolei w latach 2023-2024 dla kobiety wynosi 55 lat, a dla mężczyzny 60 lat. Od 2025 roku wydłuża się on co dwa lata o jeden rok dla obu płci, by w latach 2031–2032 wynieść 59 lat w przypadku kobiet i 64 lata w przypadku mężczyzn.

Drugim warunkiem jest odpowiedni staż ubezpieczeniowy.

– Należy udowodnić 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej przynajmniej na pół etatu w placówkach wymienionych w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. To może być praca nauczyciela na przykład w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych czy młodzieżowych ośrodkach wychowawczych

– informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Trzeci i ostatni warunek, to rozwiązać stosunek pracy na swój wniosek lub wygaśnięcie umowy o pracę w określonych okolicznościach.

– Jeśli nauczyciel stara się o świadczenie kompensacyjne, a pracuje w kilku miejscach, to musi rozwiązać wszystkie swoje stosunki pracy, bez względu na ich charakter i wymiar czasu pracy. Co ważne po rozwiązaniu stosunku pracy w charakterze nauczyciela, a przed przejściem na świadczenie kompensacyjne nie może wykonywać żadnej innej pracy. Nie może również prowadzić działalności gospodarczej

– wyjaśnia rzeczniczka.

Wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ustalana jest indywidualnie i nie może być niższa niż najniższa emerytura, która aktualnie wynosi 1338,44 zł brutto. Świadczenie to przysługuje do czasu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego lub uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury.

Czy można dorabiać do świadczenia kompensacyjnego?

Osoby pobierające świadczenie kompensacyjne mogą dorabiać do swojego świadczenia, o ile nie są zatrudnione na umowę o pracę w placówkach określonych w art. 1 Karty Nauczyciela. Są to na przykład publiczne przedszkola, szkoły oraz placówki doskonalenia nauczycieli, zakłady poprawcze, czy schroniska dla nieletnich. W razie podjęcia pracy w tych jednostkach nawet na stanowiskach niepedagogicznych ZUS zawiesi prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego – bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu.

Jeśli natomiast przychód jest z innej pracy lub z działalności, to prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu w zależności od wysokości uzyskanego przychodu. Obowiązują tu takie same zasady, co przy emeryturach i rentach. Aby ZUS nie zmniejszył świadczenia, zarobki nie powinny przekroczyć 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju, czyli od września do grudnia 4309,40 zł brutto miesięcznie. Natomiast, żeby ZUS nie wstrzymał wypłaty świadczenia, dodatkowy miesięczny przychód nie powinien być wyższy niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 8003,20 zł brutto.

ZUS województwa podlaskiego