W ubiegłym roku Polacy korzystali częściej i dłużej z czasowa nieobecność z powodu choroby w miejscu pracy. Lekarze w całym kraju wystawili 27,4 mln zwolnień lekarskich na łączną liczbę 290 mln dni niezdolności do pracy. Oznacza to wzrost o 400 tys. zaświadczeń w porównaniu do roku 2023 oraz więcej o 2,8 mln dni absencji. Przynajmniej raz w ciągu całego 2024 roku na zwolnieniu lekarskim przebywało 7,7 mln osób, z czego 7,1 mln to ubezpieczeni w ZUS. 

Fot. freepik

– Absencja chorobowa to zjawisko dynamiczne, które zmienia się w zależności od pory roku oraz uwarunkowań środowiskowych. W okresie jesienno-zimowym liczba zwolnień lekarskich zazwyczaj rośnie. W ubiegłym roku najwięcej zaświadczeń dotyczących absencji chorobowej wystawiono w styczniu i październiku – informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskiego.

W 2024 roku w Rejestrze Zaświadczeń Lekarskich odnotowano 27,4 mln dokumentów dotyczących czasowej niezdolności do pracy. Łączna liczba dni absencji chorobowej wyniosła 290 mln  i obejmowała nie tylko choroby własne, ale także opiekę nad dzieckiem oraz innym członkiem rodziny. Zaświadczenia wystawiono zarówno ubezpieczonym w ZUS, jak i w KRUS, a także w innych instytucjach w Polsce czy w innym państwie.

W związku z opieką nad dzieckiem lekarze wystawili 2,9 mln zaświadczeń, obejmujących 11,2 mln dni. Natomiast w przypadku opieki nad innym członkiem rodziny wydano 500 tys. zaświadczeń na 2,5 mln dni.

W 2024 roku lekarze wystawili 24 mln zaświadczeń z tytułu chorób własnych, co przekłada się na łączną liczbę 276,2 mln dni niezdolności do pracy. Wśród tych zaświadczeń 22,2 mln zwolnień lekarskich obejmujących 240 mln dni, dotyczyło osób ubezpieczonych w ZUS.  – W województwie podlaskim wystawiono ponad 523 tys.  e-ZLA dla osób ubezpieczonych w ZUSz tytułu chorób własnych, co przełożyło się na 5,8 mln dni absencji. W porównaniu z rokiem 2023, w regionie absencja wzrosła o 55,8 tys. dni, a liczba wydanych zwolnień lekarskich zwiększyła się o 5,8 tys. – dodaje rzeczniczka

Z danych ZUS wynika, że w ubiegłym roku z powodu choroby własnej ubezpieczeni w ZUS średnio przebywali na zwolnieniu 34 dni w roku. Przeciętna długość zaświadczenia lekarskiego z tego tytułu wynosiła 11 dni. Lekarze częściej wystawiali krótkie zwolnienia w porównaniu do roku poprzedniego.

Do 5 dni zostało wystawionych 9,5 mln zaświadczeń z tytułu choroby własnej, w tym 1,7 mln zaświadczeń jednodniowych.

Na co i jak długo chorujemy

Najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy z powodu chorób własnych osób ubezpieczonych w ZUS od kilku lat pozostają niezmienne i obejmują:

  • choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej (41,8 mln dni absencji chorobowej),
  • choroby układu oddechowego (33 mln dni),
  • urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (32,5 mln dni),
  • ciąża, poród i połóg (31,8 mln dni),
  • zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (30,3 mln dni),
  • jednostki chorobowe związane z COVID-19 (1,7 mln dni).

Problemy zdrowotne populacji się zmieniają

Obserwacja absencji dostarcza cennych informacji, które umożliwiają monitorowanie tendencji występowania konkretnych schorzeń w danej grupie. Jedną z wyraźnych zmian jest wzrost liczby zwolnień związanych z zaburzeniami psychicznymi oraz zaburzeniami zachowania. W ubiegłym roku osobom ubezpieczonym w ZUS wystawiono ponad 1,6 mln zaświadczeń lekarskich w tej kategorii, co stanowiło ponad 7 proc. wszystkich zwolnień. Zdecydowanie częściej otrzymywały je kobiety (61,8 proc.). W województwie podlaskim lekarze wystawili niemal 29 tys. takich zwolnień, które spowodowały prawie 554 tys. dni nieobecności w pracy. Najczęstszymi przyczynami były reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne, epizody depresyjne oraz inne zaburzenia lękowe.

Odnotowano również znaczący wzrost zachorowań na krztusiec. Zarówno liczba zaświadczeń lekarskich wystawionych na to schorzenie, jak i liczba dni absencji chorobowej zwiększyła się ponad 30-krotnie. Dwa lata temu wystawiono 200 zwolnień, a rok później ich ilość wzrosła do 5,6 tys. Liczba dni absencji zwiększyły się z 1,2 tys. w 2023 roku do 43,1 tys. w 2024 roku.

W związku ze wzrostem liczby zwolnień lekarskich, wydatki na absencję chorobową w 2024 roku przekroczyły 31 mld zł. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych pokrył 59 proc. tych kosztów, natomiast pozostałą część ponieśli pracodawcy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.