22 marca na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Wody. Święto zostało ustanowione w celu podniesienia świadomości, jak wielką rolę odgrywa woda i jak wielkie zagrożenie niesie ze sobą spadek jej zasobów.

Obchody święta przyczyniają się do pogłębianie szacunku do wody, która ze względu na swą pozorną dostępność w warunkach klimatu umiarkowanego, często bywa marnotrawiona.

W tym roku, ze względu na pandemię COVID-19, obchody Światowego Dnia Wody będą nieco inne niż w latach ubiegłych. Akcję informacyjną na temat tego jak, jak ważna w życiu człowieka jest woda, postanowiliśmy przenieść do Internetu. 

Zachęcamy do obejrzenia spektaklu pt. „SPRAWA WODY – kto ją nam kradnie?”. Przedstawienie będzie można oglądać o godzinie 10:00 na kanale Aktywni Błękitni na YouTube i profilu Aktywni Błękitni na Facebooku. 

Podczas spektaklu będziemy zastanawiać co można zrobić, aby zatrzymać wodę w przyrodzie, jak powstrzymać „betonozę”, czy i jak możemy retencjonować wodę oraz co daje sadzenie drzew i łąk kwietnych.

W końcu nasi widzowie dowiedzą się jak być Aktywnym Błękitnym – to znaczy, co możemy zrobić, aby w swoim najbliższym otoczeniu zadbać o wodę.  Wątek kryminalny spektaklu gwarantuje dobrą zabawę!

Aktywni Błękitni to sztandarowy program edukacyjny Wód Polskich skierowanego do uczniów i nauczycieli szkół podstawowych. Głównym celem programu jest stworzenie sieci szkół przyjaznych wodzie, które będą działać na rzecz edukacji o zrównoważonym rozwoju w gospodarce wodnej, szczególnie ochrony środowiska, ochrony przeciwpowodziowej i zapobieganiu skutkom suszy.

Światowy Dzień Wody 2021 obchodzony jest pod hasłem „Docenianie wody”. Według danych ONZ wody zaczyna brakować w miejscach, w których dotychczas było jej pod dostatkiem.

Obecnie ponad 2 mld ludzi na świecie nie mają dostępu do czystej wody pitnej, problem ten dotyka 100 mln mieszkańców Europy. W ciągu najbliższej dekady dostępność czystej i bezpiecznej wody pitnej może spaść aż o 40%. Do 2050 roku zapotrzebowanie na wodę wzrośnie dwukrotnie, a ponad połowa światowej populacji będzie zagrożona jej deficytem.

Świadome i racjonalne korzystanie z zasobów wodnych jest zadaniem dla nas wszystkich. Ograniczanie zużycia wody w niektórych obszarach pozwoli na lepsze gospodarowanie jej zasobami, przez co kolejne pokolenia ludzi będą miały zagwarantowany bezpieczny dostęp do czystej wody.

Istnieje wiele sposobów oszczędzania wody takich jak korzystanie z prysznica zamiast brania długich kąpieli czy zakręcanie wody podczas mycia zębów.

Przez wiele lat panował trend na utwardzanie przydomowych podwórek. Kostka, którą wykładane są podjazdy czy nawet całe tereny wokół domu, jest łatwa w utrzymaniu, ale zmniejsza zdolność retencji gleby. Sprawia, że woda zamiast stopniowo wsiąkać w podłoże, po prostu spływa – często do kanalizacji deszczowej lub do rowów, które ją odprowadzają do rzek. To zjawisko nie tylko sprzyja suszy, ale również podtopieniom, które pojawiają się na skutek nawalnych opadów deszczu. 

Warto odchodzić od uszczelniania powierzchni kostką brukową i zastąpić ją elementami ażurowymi, które z biegiem czasu przerastają roślinnością i wchłaniają wody opadowe.

Dobrym sposobem na oszczędzanie wody jest zamiana trawnika na kwietne łąki – pachnące, oddające wilgoć środowisku, wspomagające bio-retencję. Kwietne łąki nie wymagają intensywnego podlewania ani częstego koszenia tak jak trawniki.

Poza tym można je wysiewać niemal wszędzie – przed domem, na skwerach, przy drogach, a nawet w skrzynkach. Kwietna łąka to prawdziwa bioretencja i przy okazji siedlisko dla setek gatunków roślin i zwierząt.

Warto także gromadzić deszczówkę do podlewania. Od wielu lat, naprzemiennie z okresami suszy, w Polsce pojawiają się nawalne deszcze. Przy wykorzystaniu deszczówki, można zmniejszyć zużycie wody w gospodarstwie nawet do 60%.

Tutaj realna oszczędność pieniędzy idzie w parze z proekologiczną postawą. Zebraną wodę można podlać ogród albo użyć jej do pojenia zwierząt, mycia, prania, prac porządkowych oraz do spłukiwania toalet.

Ponadto gromadzenie deszczówki może w znacznym stopniu zredukować spływ powierzchniowy wody deszczowej, a co za tym idzie, z jednej strony chronić przed podtopieniami, z drugiej strony zapewniać potrzebną wodę na bezopadowe i upalne okresy suszy.

Budowa niewielkich zbiorników, oczek wodnych i stawów, zadrzewianie, renaturyzacja małych rzek oraz ochrona terenów podmokłych – to działania lokalne, które w połączeniu z inwestycjami z zakresu dużej retencji, stają się skutecznym narzędziem w przeciwdziałaniu skutkom suszy i powodzi.

Wspólnie oszczędzajmy i dbajmy o wodę! Dla środowiska i przyszłych pokoleń!

Agnieszka Giełażyn-Sasimowicz 

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie / Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Białymstoku