Niebawem będziemy obchodzić 65. rocznicę powstania Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej. Zaledwie ciut ponad dekadę po zakończeniu II wojny światowej, w czasach niesprzyjających rozwojowi nauki, grupa badaczy – archeologów, historyków, antropologów, etnografów, przyrodników, językoznawców – stworzyła projekt nowoczesny, interdyscyplinarny, zdecydowanie wyprzedzający swoje czasy!

A wszystko po to, żeby lepiej poznać przeszłość Suwalszczyzny.

Mieszkańcy miejscowości, w których odbywały się wykopaliska do dziś wspominają te wydarzenia. Pamiętają nazwiska archeologów prowadzących badania. Wymieniają p. Państwa Jaskanisów prowadzących wykopaliska w Osowej, Państwa Odojów eksplorujących cmentarzysko w Żywej Wodzie czy Jerzego Antoniewicza badającego kurhany w Szwajcarii koło Suwałk. Mieszkańcy Netty do dziś potrafią wskazać konkretne miejsce w lesie, gdzie w latach 60. XX w. Marian Kaczyński – archeolog z Muzeum Archeologicznego w Warszawie – eksplorował cmentarzysko z początków naszej ery. Czas nie zatarł również obrazu – jeżdżącego wiśniowym garbusem Szweda prof. Knuta Olofa Falka, który na Suwalszczyźnie szukał śladów Jaćwieży zapisanych w nazwach rzek, jezior, toni wodnych lub uroczysk.

Obecnie kolejne generacje naukowców kontynuują rozpoczętą przed kilkudziesięcioma laty misję prowadząc kolejne badania w regionie. Wspomniana wcześniej rocznica stała się dobrą okazją do przypomnienia niesamowitych osiągnięć KEJ (a była to przecież jedna z największych ekspedycji naukowych prowadzonych w Polsce po wojnie), oraz prezentacji wyników badań współczesnych.

W dniach 14-16 października w augustowskim hotelu Logos odbędzie się konferencja naukowa pn. „Kompleksowa Ekspedycja Jaćwieska. Fenomen wielodyscyplinarnych badań nad Jaćwieżą” organizowana przez naukowców z Uniwersytetu w Białymstoku, Polskiej Akademii Nauk Oddział w Olsztynie i Białymstoku, Ośrodka Badań Europy Środkowo-Wschodniej oraz Towarzystwa Naukowego Pruthenia. Wstęp na obrady jest otwarty i bezpłatny.

Wspomnienia o działalności KEJ, które pozostały w świadomości mieszkańców, są niezwykle cenną pamiątką, wielu z nich bowiem uczestniczyło w tych pracach, z zaangażowaniem pomagając w badaniach naukowych.

Każdego, kto chciałby się podzielić swoimi wspomnieniami związanymi z pracami wykopaliskowymi prowadzonymi w latach 50., 60. I 70. XX w. w okolicy Augustowa i na Suwalszczyźnie – serdecznie zapraszamy i zachęcamy do kontaktu (adres mail: iwonalewoc@uw.edu.pl lub pod nr tel. 691 865 957).

Razem możemy ocalić od zapomnienia niezwykle cenne i bezpowrotnie ulotne obserwacje Państwa – mieszkańców tej ziemi!

| Iwona Lewoc