Obywatele Ukrainy, podobnie jak inni obcokrajowcy, aby otrzymać minimalną gwarantowaną Polską emeryturę, która obecnie wynosi 1588,44 zł, muszą osiągnąć wiek emerytalny, posiadać określony staż ubezpieczeniowy i mieszkać na terytorium Polski.
Polska wciąż jest krajem, do którego chętnie przyjeżdżają do pracy osoby z zagranicy. Z wszystkich narodowości, które pracują w naszym kraju niezmiennie od wielu lat na pierwszym miejscu, są obywatele Ukrainy. W województwie podlaskim na ponad 29 tys. legalnie pracujących obcokrajowców 9,3 tys. stanowią obywatele Ukrainy.
W przestrzeni medialnej pojawiają się co jakiś czas fałszywe opinie, że obywatele Ukrainy mają zbyt łatwy dostęp do polskich świadczeń. Tego rodzaju informacje wprowadzają w błąd. Obywatele Ukrainy, podobnie jak inni obcokrajowcy, pracując na przykład na umowę o pracę, podlegają obowiązkowo takim samym ubezpieczeniom społecznym jak obywatele Polski, czyli ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Dzięki takiej umowie mają pełne ubezpieczenie i prawo do świadczeń m.in. w razie choroby czy macierzyństwa. Zatrudnienie wlicza się również do emerytury.
Zgodnie z dwustronną umową o zabezpieczeniu społecznym, którą Polska i Ukraina podpisały w 2012 roku, ustalając prawo do emerytury, bierze się pod uwagę również okresy ubezpieczenia w drugim państwie. Nie oznacza to jednak, że Fundusz Ubezpieczeń Społecznych finansuje emerytury obywateli Ukrainy za okresy pracy na terenie ich macierzystego kraju. Każde państwo wypłaca świadczenie proporcjonalnie do długości okresów ubezpieczenia w każdym z nich.
Jeśli wyliczona emerytura przez ZUS jest niższa niż emerytura minimalna (obecnie 1588,44 zł brutto), to ZUS podwyższy ją w formie dopłaty do kwoty emerytury minimalnej, o ile zostaną spełnione odpowiednie warunki. Aby otrzymać minimalną gwarantowaną Polską emeryturę, należy osiągnąć wiek emerytalny (60/65 lat), posiadać wymagany staż ubezpieczeniowy (okres składkowy i nieskładkowy) wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny i mieszkać na terytorium Polski. Jeśli osoba zamieszkuje w innym państwie, dopłata do minimum z Polski nie przysługuje. Ta kwestia jest też niezależna od obywatelstwa, dotyczy zatem także emigrujących Polaków.
Co ważne wyrównanie świadczenia do kwoty minimalnej emerytury następuje od kwoty zsumowanych świadczeń z obu państw. Jeśli na przykład wysokość polskiej emerytury wynosi 400 zł brutto, a ukraińskiej 2000 zł brutto, to dodatek do minimalnej gwarantowanej emerytury w Polsce nie będzie się należał. W takiej sytuacji ZUS będzie wypłacał kwotę emerytury bez dopłaty.
Liczba dopłat wypłacanych obywatelom Ukrainy jest niewielka. W 2021 roku w całym kraju dotyczyła 1215 osób, w 2022 roku dotyczyła 1205 osób, a obecnie wypłacamy dopłatę dla 1170 obywateli Ukrainy. Malejąca skala dopłat związana jest między innymi z tym, że obywatele Ukrainy podejmują w Polsce zatrudnienie. Osiąganie przychodu z tytułu pracy albo prowadzenie działalności gospodarczej w wysokości przekraczającej wysokość dopłaty, powoduje brak prawa do dopłaty do minimum. Druga przyczyna malejącej skali dopłat związana jest z wyjazdami obywateli Ukrainy
z Polski.
| Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bydgoszczy
