W środę 11 maja br. dzięki Augustowskim Placówkom Kultury i Jamińskiemu Zespołowi Indeksacyjnemu mogliśmy się spotkać w Miejskim Domu Kultury w Augustowie na promocji książki Marii Narel-Challot zatytułowanej „Amerykański kapelusz. Feliks”.

             Minęło już 10 lat, od kiedy powstało pierwsze na naszym terenie stowarzyszenie genealogiczne, czyli Jamiński Zespół Indeksacyjny. Obok zajmowania się pracami ściśle genealogicznymi, podjęło ono równocześnie inne inicjatywy na rzecz zachowania i utrwalania historii regionalnej. Należą do nich m.in. ocalanie miejsc pamięci i działalność wydawnicza. Wydawnictwa to przede wszystkim książki z serii: „Nadbiebrzańskie parafie”, „Ocalić od zapomnienia”, „Nasze rodziny”, „Inwentarze” i „Reprinty”, ale też i inne publikacje, o których dowiedzieć się można ze strony internetowej JZI.

            Z końcem 2021 roku stowarzyszenie wydało pierwszą w swojej działalności powieść. Podobnie jak pozostałe książki związana jest ona również z genealogią. Autorka, Maria Narel-Challot, pochodząca urodzeniem i swoimi korzeniami rodzinnymi z obecnej ziemi sokólskiej, a jeszcze bliżej określając suchowolskiej, mieszka we Francji, do której emigrowała pod koniec stanu wojennego. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Uniwersytetu Paryskiego (Sorbony), na których to uczelniach studiowała handel zagraniczny i ekonomię międzynarodową. W swoim dotychczasowym życiu zajmowała się badaniami społeczno-gospodarczymi, urbanistyką oraz doradztwem samorządowym i publikacjami związanymi z tym problemem. Jest tłumaczem przysięgłym. Interesuje się literaturą oraz malarstwem i filmem autorskim. Sama również uprawia pisarstwo. Na swoim koncie literackim ma pracę nad wspomnieniami męża (wspólnie z nim je spisała i przetłumaczyła), które ukazały się w 2013 roku w monografii Radosława Ptaszyńskiego „Jacky Jean Etienne Challot: przyjaciel Solidarności”. Opisuje również własne przeżycia. W 2014 roku została finalistką konkursu literackiego „Jeden Dzień. Polska, jaką pamiętam”. Praca jej została opublikowana w antologii australijskiej. W ubiegłym roku otrzymała pierwszą nagrodę w konkursie na „Historie lokalne” ogłoszonym przez Centrum Trzech Kultur w Suchowoli. Od wielu lat regularnie prowadzi dzienniki.

          Powieść wydana przez Jamiński Zespół Indeksacyjny jest pierwszą częścią sagi rodzinnej zatytułowanej „Inna Ameryka”. Opowiada o emigracji ze wsi niegdysiejszej Grodzieńszczyzny końca XIX wieku do Stanów Zjednoczonych w celu polepszenia bytu. Oparta jest na faktach historycznych tutejszych terenów oraz miejsc, do których emigrowali jej bohaterowie. Autorka swoje wiadomości czerpała również ze wspomnień rodzinnych i sąsiedzkich. Książkę czyta się dobrze. Jej treść, często w swej wymowie dramatyczna, płynie wartką i interesującą opowieścią. Zaciekawia od swych pierwszych stron aż po ostatnie partie tekstu. Zwraca również uwagę czytelnika, co nieczęsto przedstawiane jest we współczesnej literaturze, na prorodzinne i chrześcijańskie wartości, które wyznawali i stosowali w swym życiu portretowani przez pisarkę ludzie.

          Na spotkanie do Sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury w Augustowie przyszło spore grono słuchaczy, m.in. tutejsi miłośnicy literatury, członkowie i sympatycy Jamińskiego Zespołu Indeksacyjnego oraz przyjaciele autorki (koleżanki i koledzy z klasy licealnej w Suchowoli).

          Fragmenty powieści przeczytały Krystyna Gilewska, Lidia Alicja Karpińska oraz Krystyna Walicka – panie związane z „Niedzielnymi Pogwarkami Poetyckimi przy Herbatce” organizowanymi przez Filię nr 2 Miejskiej Biblioteki Publicznej APK w Augustowie oraz z koncertami muzyczno-poetyckimi Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. E. Młynarskiego w Augustowie.

         Autorka ciekawie opowiadała o pracy nad książką i swoich związkach z ziemią podlaską. Można było również poznać i wysłuchać małżonka pisarki złączonego z naszą ojczyzną pomocą dla podziemia solidarnościowego. Wszystkich przybyłych na spotkanie witała miniatura repliki Statuy Wolności sprzed portu w Nowym Jorku. Ona to była symbolem otwierającym „wrota” do Ameryki dla Feliksa i Zofii – bohaterów książki i wielu tysięcy ludzi płynących niegdyś do Stanów Zjednoczonych z nadzieją na polepszenie własnego życia. Podczas wieczoru literackiego można było nabyć od wydawcy książkę i poprosić pisarkę o autograf. Uczestnicy spotkania otrzymali od autorki piękne zakładki promujące powieść, które zostały wykonane przez Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną w Suchowoli.

      Zachęcam Czytelników portalu Augustow.org do kupienia książki i zapoznania się z niegdysiejszymi losami naszych rodaków. Historie, które przeżyli bohaterowie Zofia i Feliks Prancukowie zapewne będą im bliskie, bo zapewne wielu z nich miało i nadal ma w swoich rodzinach emigrantów.

     Członkowie Jamińskiego Zespołu Indeksacyjnego wraz z prezesem Ryszardem Korąkiewiczem składają podziękowanie Augustowskim Placówkom Kultury za użyczenie lokalu i przygotowanie spotkania, szczególnie Alicji Bajkowskiej za jego koordynację.

      Miło mi było, że mogłam poznać pisarkę, przeczytać tę ciekawą książkę i towarzyszyć jej autorce podczas wieczoru literackiego.

                                                                                                 Józefa Drozdowska

                   Fotografie: Wojciech Piotrowicz, Ryszard Korąkiewicz, Lidia Alicja Karpińska